آشنایی با جشنواره های بی نظیر ایران و تاریخچه آنها
جشنوارهها و فستیوالها، از آن مراسمهایی هستند که همیشه گردشگران را به سوی خود جذب میکنند. هر کشور و منطقهای بنابر آداب و رسوم و فرهنگی که دارد، چنین جشنوارههایی را برگزار میکند. برخی از آنها آنقدر جذاب هستند که افراد مختلف خارج از فرهنگ منطقه نیز دوست دارند به آن ملحق شده و از حضور در آن، لذت ببرند.
. در این مطلب از مجلهی گردشگری دیدارگر، به معرفی جشنوارههای ایران پرداختهایم. جشنوارههایی که هر سال در موعد خاص برگزار شده و میزبان تماشاگران و گردشگران بسیاری است.
جشن نوروز در سراسر ایران
نوروز، در سراسر ایران با شور و هیجان خاصی برگزار میشود. این جشن روز اول سال شمسی (اول بهار) برگزار میشود. این جشن، خود شامل چندین جشن و مناسبت دیگر است. از اواخر سال قبل (اسفندماه)، خانه تکانی شروع میشود و ایرانیها به نظافت منازل خود میپردازند. آخرین چهارشنبهی سال را جشن میگیرند. جشن چهارشنبه سوری با رقص و پایکوبی و پریدن از روی آتش همراه است. بسیاری از افراد، آخرین پنجشنبهی سال را به قبرستان میروند تا درگذشتگان خود را تکریم کنند.
چیدن هفت سین نیز از آیین به جا مانده نوروز است. پوشیدن لباس نو، خوردن غذاهای خوب، دید و بازدید نوروزی نیز از جمله مراسماتی است که در این جشن اجرا میشود. همچنین روز سیزدهم فروردین، مراسم سیزده بدر برگزار میشود که افراد خانه و کاشیانه را ترک کرده و روز را در دل دامان طبیعت سپری میکنند. اگر در ایام حوالی نوروز در ایران باشید، قطعاً این مراسمها را در تمام شهرهای ایران، خواهید دید.
شب یلدا
شب یلدا یا شب چله، بلندترین شب سال در تقویم ایرانی است که در آخرین شب آذرماه و شب پیش از اول دیماه برگزار میشود. این شب از نظر فرهنگی و تاریخی جایگاه ویژهای در میان ایرانیان دارد و نماد پیروزی نور بر تاریکی و آغاز روزهای بلندتر سال است. خانوادهها در این شب گرد هم میآیند، سفرهای رنگارنگ با میوههایی همچون هندوانه، انار، آجیل و شیرینی میچینند. خواندن اشعار حافظ، داستانسرایی، و نقل خاطرات از رسوم دیرینه این شب بهشمار میآید. یلدا از دوران باستان تا امروز فرصتی برای جشن، صمیمیت و گرامیداشت فرهنگ کهن ایران بوده است. همچنین این شب با باورهای اسطورهای و نمادهای کشاورزی نیز پیوندی عمیق دارد.
جشنواره عروسی درخت نارنج در شیراز
شیراز شهر فوقالعادهای برای شرکت در جشنوارهها است. در این مطلب نیز برخی از جالبترین جشنوارههای ایران که در شیراز برگزار میشود را معرفی کردهایم. جشنوارهی عروسی درخت نارنج شیراز، یکی از مراسمهای قدیمی است که برای درختان نارنجی که محصول نداده یا محصول کمباری دارند، برگزار میشود.
. در این مراسم، یک تور سفید روی درخت انداخته و شکر پنیر پاشیده و مانند عروسی، کل میزنند و واسونک میخوانند و رقص و پایکوبی میکنند تا درخت محصول پربارتری بدهد. به صورت نمایشی یک عده با تبر برای قطع درخت نارنج میآیند و یک عده جلوی آنها ایستاده و آنها را از قطع درخت منصرف میکنند.
جشنواره مجسمه شنی بندر کیارشهر
اگر قصد دارید به شمال سفر کنید و بازهی تاریخی سفرتان حدود ۲۵ تا ۲۷ مرداد است، میتوانید یکی از زیباترین جشنوارههای ایران را نیز شاهد باشید. در این جشنواره، هنرمندان زیادی به ساحل آمده و روی شنهای ساحل، به خلق جذابترین و زیباترین مجسمههای شنی میپردازند. با شرکت در این جشنواره، هم میتوانید ساحل را از نزدیک ببینید، هم تماشاگر هنر باشید و هم از آثار زیبای هنری، عکاسی کنید.
آیین نخل گردانی در یزد
نخل گردانی از مراسمهای مذهبی است که هر سال در ایام محرم (دههی اول محرم) در شهر زیبای یزد برگزار میشود. این آیین از شمار آیینهای باشکوهی است که از منظر آن میتوان با فرهنگ و مذهب شیعه آشنا شد.
جشنواره هنر در شیراز
یکی از جشنوارههای ایران که بسیار پر سر و صدا است، جشنوارهی هنر در شهر زیبای شیراز است. این جشنواره در تابستان و در تخت جمشید که از اماکن دیدنی و باستانی شیراز است، برگزار میشود.
جشنواره زیتون در طارم زنجان
برداشت محصولات زیادی هست که با برگزاری جشن و مراسمهای خاصی همراه است. اگر در مهر ماه در طارم زنجان هستید، میتوانید در جشنواره زیتون شرکت کنید. در این جشنواره، موسیقی محلی اجرا میشود و میتوانید از باغهای زیتون و همچنین نمایشگاه محصولات کشاورزی دیدن کنید.
جشنواره گلاب گیری در کاشان
اگر ایرانی هستید، احتمالاً راجع به جشنوارهی گلاب گیری زیاد شنیدهاید. این جشنواره هر سال در شهر کاشان در بهار برگزار میشود. این مراسم هفتصد سال قدمت دارد! بوی خوب گل همه جا را پر میکند و میتوانید شاهد روند گلاب گیری سنتی باشید. مراسم گلاب گیری سنتی آیین مخصوص خود را دارد. قدیمیها اعتقاد دارند که چشم آدم ناپاک نباید به دیگ بیفتد یا کنار دیگ باشد. حتی قدیمیترها میگویند آدم ناپاک لب جادهای که به محل گلاب گیری میرسد هم نباید حضور داشته باشند!
جشنواره فیلم فجر در تهران
جشنواره فجر، یکی از جشنوارههای ایران با موضوع سینما و فیلم است. این جشنواره همه ساله در اردیبهشت ماه برگزار میشود. گردشگران علاقهمند به سینما میتوانند در این جشنواره حضور داشته باشند. در این جشنواره، فیلم سازان مطرح ایران حضور دارند.
جشن انار در ساوه
انار ساوه، مرغوبترین نوع انار در ایران است. جشن انار ساوه هنگام برداشت این محصول در اواخر شهریور ماه برگزار میشود. جالب است بدانید که در شهرستان ساوه حدود هفتصد و شصت نوع انار کشت میشود! انار سفید و سرخ و سیاه با طعمها و میزان آبدهی متفاوت! روز برگزاری این جشن، تمام مردم روستا برای برداشتن و چیدن انارها به سمت باغهای انار میروند.
جشن پنجاه بدر در قزوین
این جشن، شبیه به سیزده بدری است که روز ۱۳ فروردین هر سال در کل ایران رواج دارد. قزوینیها هنوز هم پنجاهمین روز سال که ۱۹ اردیبهشت میشود را به همین آیین نگه داشتهاند. ۱۹ اردیبهشت هوا واقعاً عالی است و برای گردش در طبیعت جان میدهد.
.در این روز به دامان طبیعت رفته و از خانه بیرون میروند. ابتدا به مصلای شهر رفته و برای بارش باران دعا و شکرگزاری میکنند. سپس به دل کوه و طبیعت زده و ساعاتی را با خانوادهی خود سپری میکنند.
آیین قالی شوران در مشهد اردهال کاشان
این آیین سنتی در دومین جمعهی مهرماه برگزار میشود. اهالی روستای فین کاشان و چند روستای دیگر این آیین را اجرا میکنند. در این آیین، یکی از فرشهای درون امامزاده، به عنوان فرشی که هنگام شهادت امامزاده پیکر وی در آن پیچیده شده بود، روی دوش جوانان قرار گرفته و قالی به سمت چشمهای در آن حوالی برده میشود
. گروهی نیز پشت سر این افراد، چوبدستیهای بلند خود را در هوا تکان میدهند که به نماد مبارزه با قاتل امامزاده است. بردن و آوردن این قالی با شعارهای خاص، کش و قوسها و تشریفات خاصی همراه است که این مراسم را متمایز مینماید.
جشن ورف چال در آمل مازندران
این چشنواره در میانهی فصل بهار (اردیبهشت ماه) برگزار میشود. همهی مردان روستا به محل برف چال میروند تا آب دام را تأمین کنند. در نتیجه هیچ مردی در روستا نیست و روستا دست زنان میماند. مردان در دامنهی کوه، گودال میکنند و برف را دست به دست میکنند و آب را در داخل گودال برای فصل گرما، ذخیره میکنند. در انتهای مراسم نیز با غذاهای سنتی از مردم پذیرایی میشود.
جشنواره انگور در ارومیه
این جشنواره (شانی دِر یا شانادِر به معنای «برداشت انگور») نیز به برداشت محصول کشاورزی انگور اختصاص دارد. اواخر تابستان که زمان برداشت انگور است، این جشنواره برگزار میشود. اجرای موسیقی و پذیرایی از میهمانان با انگور از جمله مراسماتی است که در این جشن انجام میگیرد. کلیت این جشن، سپاسگزاری از خدا برای این نعمت و قدردانی از رنج و زحمت کشاورزان است.
جشنواره آلو در خرو
شهرستان خرو بزرگترین تولیدکنندهی آلو در ایران است. آلو میوهای است که به صورت تازه ، خشک شده، لواشک و … کاربرد دارد. در مهرماه زمان برداشت آلو، این جشنواره برپا میشود. مسابقات متعددی در این جشنواره برگزار میشود که موضوع همهی آنها به میوهی آلو مربوط میشود. مثلاً مسابقهی پوستکنی آلو! بسیاری از گردشگران در این ایام برای دیدن این جشنواره به خرو میروند.
جشن چلمو در شیراز
یکی از جشنوارههای جذاب ایران، جشن چلمو است که هر سال در دهم اردیبهشت ماه برگزار میشود. البته شهر زیبای کرمان نیز برگزار کنندهی این جشن است و اگر آنجا باشید ممکن است شاهد مراسم چلمو باشید. در شیراز، این جشن در کنار حوض ماهی سعدیه برگزار خواهد شد. از جمله مراسمات این جشن، پختن آش است. مردم معتقد هستند که در این روز یک ماهی که انگشتری زرین به همراه دارد، از آب بیرون میآید که نشان از بخت و اقبال خوب است.
جشن خرمن
این جشن، پایان برداشت گندم برگزار میشود. از آنجایی که گندم برای انسان، یک گیاه مقدس است، پایان برداشت این محصول، شادمان هستند. بچهها به نزد صاحبان خرمن میروند و از آنها درخواست پاداش میکنند. کشاورز نیز حدود دو سه کیلو گندم به بچهها میدهد که به آن کوکوله گفته میشود. آنها معتقدند که اهدای کوکوله سبب برکت محصول خواهد شد. بچهها نیز با فروش گندمها، پول عایدشان میشود و خوشحال خواهند شد.
خب
جشنوارهها، یک مراسم فوقالعاده برای خوشگذرانی و در عین حال آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم منطقه هستند. در بیشتر این جشنوارهها، موسیقی محلی، گاه رقص محلی، شعرخوانی، پذیرایی محلی و سنتی و … برگزار میشود که در جای خود بسیار جذاب و ارزشمند است. در این مطلب به معرفی برخی از جشنوارههای ایران پرداختیم.
این جشنوارهها هر سال در شهر ذکر شده، برگزار میشوند. اما گاهی برخی جشنوارهها به صورت رندوم برگزار میشوند که دیگر شانس شماست که در این شهر و مکان حضور داشته باشید یا نه. به عنوان مثال ممکن است در برخی اماکن تاریخی و دیدنی، جشنوارههای فرهنگی، موسیقی، تاریخی و نمایشی برگزار شود. بهتر است پیش از آنکه سفر کنید، یکبار مجلهی گردشگری دیدارگر را زیر و رو کنید. ما در اینجا کلی مطلب در رابطه با مناسبتها و جشنوارههای خاص هر شهر جمعآوری کردهایم.